12 Kasım 2021
Gıdanın üçte biri kayboluyor veya israf ediliyor. Üreticiler bunun değişmesine nasıl katkıda bulunabilirler?
Dünya genelindeki çiftçiler gezegendeki herkesi beslemeye yetecek kadar gıda üretiyorlar. Peki açlık sorunu neden bugüne dek çözülemedi? Bunun önemli bir nedeni, gıdanın üçte birinin kaybolması veya israf edilmesidir. Gıda kaybı genellikle verimsiz üretim uygulamalarından ve yetiştirilen ürünlerin uygun şekilde korunmamasından kaynaklanır. Gıda israfına ise kısa raf ömrünün ve sürdürülebilir olmayan tüketim uygulamalarının bir sonucu olarak büyük ölçüde tüketiciler ve perakendeciler yol açar.
Gıda kaybı ve israfını azaltmak ve önlemek kolay değil; ancak karşı karşıya olduğumuz çevreyle ilgili zorluklarla ve 2050 itibarıyla 9,7 milyar kişiye ulaşacağı tahmin
edilen dünya nüfusuyla birlikte, bu konunun önemi giderek artıyor. Sürdürülebilirgıda
üretimi, prosesi, paketlemesi, dağıtımı ve tüketimini teşvik eden çözümleri destekleyerek değer zincirinin her adımıyla başa çıkmak için gıda sistemlerini bütüncül bir şekilde ele almamız ve birlikte çalışmamız gerekiyor.
“Değer zincirinin her adımıyla başa çıkmak için gıda sistemlerini bütüncül bir şekilde ele almamız ve birlikte çalışmamız gerekiyor.”
Gıda kaybını ve israfını azaltmaya yönelik hedefler belirleme
Gıda kaybını ve israfını azaltmaya yönelik spesifik veya değer zincirinin tamamını kapsayan somut hedefler belirlemek, iyi bir başlangıç noktasıdır. Örneğin Avrupa Birliği 2050 itibarıyla gıda kaybını ve israfını yüzde 50 azaltmak istiyor. Tetra Pak olarak gerçekleştirdiğimiz her çözüm geliştirme sürecinde su ve enerji kullanımını azaltmak için hedefler belirliyoruz ve bu, gerçekten tahmin ettiğimizden fazlasını başarmamıza yardımcı oluyor. Örneğin OneStep teknolojimiz Çin'in en büyük süt üreticilerinden birinin su kullanımını beş yıl içinde yüzde 30 ila 50, enerji tüketimini ise yaklaşık yüzde 40 oranında azaltmasını sağladı.
Fabrikaları ve tesisleri iyileştirmek
Doğru gıda prosesi çözümüyle, fabrikalar ve tesisler üretim sırasında ürünün tamamını kullanabilir ve böylelikle üretim atıklarını ileri dönüştürebilirler. Örneğin, soya sütü ve tofu üretirken, püre haline getirilmiş soya fasulyelerinin bir kısmı genellikle atılır. Müşterilerle birlikte, istenmeyen maddeleri yakalayıp yüksek değerli bileşenlere dönüştürmek üzere bir tam fasulye proses çözümü geliştirdik. Öncelikle, soya fasulyeleri bir soya bazı oluşturacak şekilde çekilir. Bundan sonra, lifli kalıntı (okara) soya bazından ayırılır. Bu yalnızca israfı ortadan kaldırmaz; okaranın yeniden kullanımı daha kaymaksı bir nihai ürün elde edilebileceği anlamına da gelir.
“Müşterilerle birlikte, istenmeyen maddeleri yakalayıp yüksek değerli bileşenlere dönüştürmek üzere bir tam fasulye proses çözümü geliştirdik.”
Depolama ve paketlemeyi iyileştirmek
Büyük miktarda gıda, henüz çiftliklerdeyken, mahsüller istila edildiğinde veya taşıma sırasında kaybolur. Paketlenmiş gıdaları torbalar yerine sandıklarda taşımak gibi basit önlemler çürüyen veya zarar gören gıda miktarını azaltmaya yardımcı olabilir. Böylelike bu ürünlerin atılma veya israf edilme olasılığı azalır. Değer zincirinin diğer tarafında, gıda kaybı ve israfı, pastörizasyon ve UHT işlemi gibi proses çözümlerinin aseptik ambalajlar gibi yenilikçi paketleme yöntemleri ile bir arada kullanılmasıyla ürünlerin raf ömrünün uzatılması yoluyla azaltılabilir.
Tüketicilerle etkileşim
Tüketicilerin dörtte üçünden fazlası (%77) kgıda israfının bir sorun olduğunu düşünüyor (2020 Tetra Pak Endeksi, 21. sayfa) ancak israfın çoğuna bizzat tüketiciler neden oluyor. Tüketicilere yapabilecekleri şeylere, ürün kalitesine ve raf ömrüne dair bilgi ve ilham verilerek daha fazla gıda kurtarılabilir. Tüketicilerin ürün algısı da önemlidir. Örneğin bazı ülkelerde, pastörize süt UHT (ultra yüksek sıcaklık) işlemi görmüş sütten daha taze olarak görülür. Ancak pastörizasyon ve UHT, ürün tadı üzerinde farklı etkileri olan, farklı ısıl işlemlerdir. UHT sütün raf ömrü daha uzun, karbon ayak izi ise daha düşüktür, çünkü soğuk zincir gerektirmez ve perakendeciler ile tüketicilerin gıda israfını azaltmalarına yardımcı olur.
"Tüketicilere yapabilecekleri şeylere, ürün kalitesine ve raf ömrüne dair bilgi ve ilham verilerek daha fazla gıda kurtarılabilir."
Tüm dünyaya yetecek kadar gıda var, ancak her zaman etkili bir şekilde dağıtılmıyor. Tüm dünyada Okul Beslenme Programları gibi girişimlerin parçası olarak bunu değiştirmeye çalışıyoruz. Gıda sistemlerinde birlikte çalışarak herkesin, her yerde güvenli ve besleyici gıdaya erişmesini sağlayabiliriz.
Gıda prosesi ve paketlemede dünya lideri olarak müşteriler, hükûmetler, ortaklar ve STK'larla birlikte dünyanın gıda sistemlerini dönüştürme konusunda üzerimize düşeni yapmaya kararlıyız. Ancak etkili koordinasyon, ortak bir vizyon ve üzerinde anlaşılmış bir plan yoluyla artan bir nüfus için sürdürülebilirliği artırmak ve gıda sağlamak üzere çalışılırken gıda kaybını ve israfını uygun şekilde azaltmak, ulusal ve yerel ölçekte engellemek mümkün olabilir.