Uganda'da düşük süt tüketimi, diğer temel gıda gruplarındaki eksikliklerle birleştiğinde, beş yaşın altındaki çocukların %29'unun yeterince gelişememesine neden olan yüksek seviyelerde yetersiz beslenmeye yol açtı. Ülkedeki 2,3 milyon çocuğun kronik olarak yetersiz beslendiği tahmin ediliyor1. Ayrıca Uganda'daki okulların eğitim sonuçları da düşük: Okula devamsızlık oranları yüksek (ilkokul öğrencilerinde %30) ve ilkokuldan ortaokula geçiş seviyesi düşük (%25).2
Uganda Okul Sütü Programı, öncelikle ebeveynler tarafından finanse edilen, yerel süt ürünleri prosesi firmaları ve kalkınma kuruluşu SNV tarafından desteklenip yönlendirilen ve hükümet politikaları ve kaynakları ile desteklenen yenilikçi bir girişimdir. Tetra Pak Doğu Afrika ve Gelişim için Gıda, süt ürünleri geliştirme ve okul sütü programı aracılığıyla beslenmeyi iyileştirmek, geçim kaynaklarını geliştirmek ve ekonomik büyümeyi teşvik etmek için canlı bir üretici ekosistemi oluşturarak Uganda süt ürünleri sanayisini dönüştürmek üzere paydaşlarla yakın bir şekilde çalışıyor. Bazı başarılara ve güçlü siyasi iradeye rağmen, bu programlar finansman eksikliği, yüksek gıda fiyatları ve Covid-19 pandemisi gibi zorluklarla karşı karşıya kaldı.3
Paydaşlar, ülkenin tüm süt ürünleri değer zincirini aşağıdaki şekillerde etkilemeyi amaçlayan ulusal bir okul sütü programının oluşturulmasını destekliyor:
Okul çağı çocuklarına güvenli, besleyici süt tedarik ederek çocukların beslenme ve eğitim sonuçlarını iyileştirmek. Bunun sonucunda, süt ürünleri tüketim kültürünü teşvik ederek bir tüketici neslinin oluşmasına katkıda bulunulacak, böylece süt ürünlerine yönelik yerel talep artacaktır. Yerel talep, süt ürünleri için öngörülebilir bir yerel pazar, özellikle de işlenmiş süt için daha fazla talep oluşturacaktır. Bu da daha fazla katma değerli ekonomik faaliyete, yani süt prosesi sektörü için daha fazla iş sağlanmasına katkıda bulunacaktır. İşlenmiş süte yönelik yerel talepteki artış, çiftçilere sütleri için öngörülebilir bir çıkış noktası sağlayarak (özellikle bu arz fazlası döneminde) gelirlerini ve geçim kaynaklarını iyileştirecektir.
Programdan elde edilen sonuçlar ve buradan öğrenilen bilgiler, süt üretimi olmayan bölgeler de dahil olmak üzere tüm ülke genelinde yerel süt tedarik edebilecek ulusal bir okul sütü programının temelini oluşturacaktır. Uganda'daki dört Tetra Pak müşterisi, program için süt tedarik edecek: Pearl Dairy, Brookside Dairy, JESA Farm Dairy ve Vital Tomosi.
Tetra Pak'ın aseptik teknolojisi kullanılarak işlenen ve paketlenen süt, çocuklara önemli besin kaynağı sağlarken gıda güvenliği ve kalitesinin sağlanmasına yardımcı olacaktır. Aseptik teknoloji sayesinde UHT süt, soğuk zincire gerek kalmadan güvenli bir şekilde okullara ulaştırılıp, sonrasında da oda sıcaklığında saklanabilir.
"Pearl olarak Uganda'nın Okul Sütü Programına katılmaktan gurur duyuyoruz çünkü bu girişimin sadece çocukların beslenme ihtiyaçlarının karşılanmasında değil, aynı zamanda Uganda'daki süt ürünleri tüketiminin şekillendirilmesinde de önemli bir rol oynayacağına inanıyoruz. Uganda'nın süt ürünleri değer zincirinin en büyük paydaşlarından biri olarak amacımız, Uganda'daki küçük çiftçilerin geçim kaynaklarını iyileştirmek ve bugünün çocuklarının beslenme ihtiyaçlarını karşılayarak Afrika için daha güçlü bir gelecek nesil yaratmaktır. Bölgedeki lider besin şirketi olma yolundaki sürekli çabamız çerçevesinde, programa katılımımızı ve katkımızı artırarak erişim alanımızı genişletmeyi ve daha fazla okulda daha fazla çocuğun süte erişimini sağlamayı ve görmek istediğimiz değişime öncülük etmeyi umuyoruz."
– Rohit Rajasekharan, Dönüşümden Sorumlu Yönetici, Pearl Dairy.
Bu hedefe ulaşmaya yardımcı olmak için Tetra Pak Doğu Afrika, Gelişim için Gıda ile birlikte Ağustos 2023'te Uganda'da bir Okul Sütü Programı çalıştayı düzenledi. Programın tüm önemli paydaşları programın ölçeklendirilmesine yönelik uyum ve verimli iş birliği sağlamak amacıyla çalıştaya katıldı.
Program, güvenli, paketlenmiş süt şeklinde düzenli beslenme sağlayarak çocukların sağlık durumlarını iyileştirmeyi ve okula devam etmeleri için bir teşvik oluşturarak okuryazarlık oranlarını artırmayı amaçlıyor. Bu şekilde Uganda'nın Okul Sütü Programı, çocukların sağlıklı büyüme, gelişme ve öğrenme kapasitelerine olumlu katkıda bulunmanın yanı sıra yerel olarak üretilen ve işlenen süt için bir pazar oluşturabilir. Ayrıca, süt ürünleri değer zincirindeki müdahalelerle elde edilen kalkınma, istihdam ve sürdürülebilir geçim kaynakları oluşturarak küçük ölçekli süt ürünleri çiftçisi hanelerindeki yoksulluğu azaltabilir.
"Okul çağındaki çocukların sağlığını iyileştirmek, gelişimlerini ve okul performanslarını desteklemek Uganda'nın geleceği için büyük önem taşıyor. Uganda Okul Sütü Programına katılan müşterilerimiz, hükümet ve çocukların ebeveynleri ile kurduğumuz harika iş birliği sayesinde, bu çocuklara çok ihtiyaç duydukları beslenme desteğini sağlayabiliyoruz. Ayrıca UHT teknolojimiz sayesinde elektrik ve soğuk zincirin zor olduğu kırsal alanlarda da beslenmeyi sağlayabiliyoruz."
– Jonathan Kinisu, Tetra Pak Doğu Afrika Yönetici Direktör
Bu girişim kapsamında 50.000 okul çocuğuna şu anda sade ve aromalı süt tedarik ediliyor. Programın sağlık, okul devamlılığı ve okul performansı üzerindeki etkisi, ülke çapında bir okul sütü programı oluşturma hedefiyle ölçek büyütmeye yardımcı olmak için ölçülecek.
1Çocuklarda yetersiz beslenme veri tabanı, UNICEF, DSÖ ve Dünya Bankası, 2020
2Situational Analysis for children in Uganda, UNICEF, 2016
3Küresel Çocuk Beslenmesi Vakfı, Küresel Anket 2021