20. yüzyılın ortalarının yüksek ilerleme standartlarına göre bile 1966 önemli bir yıldı. Dünyanın ilk otomatik para çekme makinesi (ATM) ve “tüm modern video oyunlarının atası” olarak bilinen ilk çok oyunculu, çok programlı video oyun sistemi The Brown Box ABD’de o yıl piyasaya sürüldü. Sovyetler, Luna 9 ile aya ilk kontrollü yumuşak inişi gerçekleştirirken, Luna 10 da ay yörüngesine giren ilk Sovyet uzay aracı oldu. Tetra Pak ise, Tetra Rex® paketleme sistemini piyasaya sürdü.
Günümüzde herkesin bildiği bu çatılı ambalaj, yaklaşık yetmiş yıllık varlığı boyunca kahvaltı sofralarında ve kafe buzdolaplarında kalıcı bir demirbaşa dönüştü ve modern bir simge haline geldi. Ancak paketin temel tasarımı ve konsepti çok daha eskiye; 2. Dünya Savaşı’ndan bile öncesine dayanıyor. Bir süt kartonu için bilinen ilk patent, 1915 yılında John Von Wormer tarafından günümüz örneklerine oldukça benzeyen bir tasarım için alındı. "Çatılı ambalaj" terimi, kutunun ağzının bir çatı şeklinde yapıştırılmasına ve bir sıkıştırma-çekme hareketi ile açılmasına ilişkin yeniliği ifade ediyor.
Soğutma teknolojisinin yakın zamanda ortaya çıkışından ve taze sütü geniş kitlelere dağıtmak için daha ucuz, daha verimli bir yöntem bulma ihtiyacından ilham alan bu ilk versiyonlar mumlu kartondan yapılmıştı ve ham madde tasarrufu (kapak ve ağır, pahalı cam kullanılmaması) ile dikkat çekiyordu. Ancak belki de ek koruyucu katmanları veya bariyerleri olmayan biraz gelişmemiş ve kırılgan yapıları nedeniyle sıvıyı sızdırmaya eğilimli olmaları, ayrıca cam şişelerin yaygınlığı ve kalıcı popülerliği nedeniyle çatılı ambalajların süt, süt ürünleri ve diğer bazı soğuk içeceklere yönelik gerçek bir alternatif olarak görülmesi için birkaç on yılın geçmesi gerekti.
Bu değişim farklı coğrafi pazarlarda farklı zamanlarda yaşandı. Japonya gibi bazı ülkelerde özellikle eve teslimatta cam şişeler hâlâ varlığını sürdürüyor. 1950’lerde Amerika’da, ağırlıklı olarak sunduğu kolaylık, dayanıklılık ve uygun maliyet nedeniyle karton ambalajların popülaritesinde bir artış yaşandı. İsveç’te de durum buydu. 1953 yılında ilk kez süt için yarım litrelik karton ambalaj piyasaya sürüldü ve bu ambalaj hem Mjölkcentralen hem de Lundamejeriet tarafından ticari amaçla kullanılmaya başlandı. (Peşinden 1966'da Tetra Pak geldi.) Bu tür bir değişim sektörde devrim yarattı.
Ne de olsa faydaları açıktı. Üreticiler için üretimi basitleştiriyorlardı. Paketler makinelerde şekillendirilecek, doldurulacak ve kapatılacak düz paletler olarak teslim ediliyordu. Bu da üretim süresini ve maliyetlerini azaltırken istiflenebilir tasarım, depolama alanını ve verimli taşımayı optimize ediyordu. Tüketiciler artık rahatlık, taşınabilirlik ve kullanım kolaylığına sahipti; ürün hijyeni ve gıda güvenliği de önemli ölçüde iyileştirilmişti.
Sürekli yenilik ve iyileştirme de kitlesel pazarda benimsenmesi bakımından önemliydi. Plastik filmin eklenmesi bu paketleri, sıvı geçirmez ve ısıyla kapatılabilir hale getirdi. Daha sonra, 1960'ların sonunda eklenen alüminyum folyo tabakası daha da iyi koruma sağlayarak paketlenmiş içeceklerin raf ömrünü uzattı.
1980’lerin odak noktası hijyen oldu. 1982 yılında piyasaya sürülen dolum makinesi TR/7 HH, (HH High Hygiene yani Yüksek Hijyen anlamındaydı) geliştirilmiş performansı sayesinde ürünlerin raf ömrünü yedi günden yaklaşık on dört güne çıkardı. 1985 yılında TR/8 ile hijyen seviyesi daha da artırıldı. Bu cihaz saatte 6.000 ila 6.500 paket doldurabiliyordu ve daha küçük bir taban alanına sahipti. 1981-2003 yılları arasında dünyada bunlardan 423 adet satıldı (67 tanesi bugün hâlâ kullanılıyor).
En önemli yeniliklerden biri olan kapatılabilir çevirmeli kapakların 1992 yılında piyasaya sürülmesi, uzun süredir devam eden yeniden kapatılabilirlik sorununa ve paketlerin açıldıktan sonra dik olarak saklanması ihtiyacına bir çözüm getirdi. Bu kapaklarda kutunun açılmadığını gösteren bir parça vardı ve pakete yapıştırmak için sıcak tutkal kullanılıyordu. Ayrıca yeşil, kırmızı, beyaz, lacivert ve turuncu olmak üzere beş renkte piyasa sunulmuşlardı.
O zamandan bu yana Tetra Rex hem paket hem de dolum makinesi teknolojisinde geliştirdiği yeniliklerle dönüşüm yaratmaya devam ederek ikonik öncü statüsünü güçlendirdi. 1993-1994 yıllarında, UV ve peroksit sistemleri şeklinde Uzun Raf Ömrü (ESL-Extended Shelf Life) teknolojisi tanıtıldı. 1997 yılında ise ortam sıcaklığında dağıtım için ilk Yüksek Asitli Ürünler için Ortam Sıcaklığında Dağıtım (HAAD-High Acid Ambient Distribution) makinesi olan TR/16 HAAD piyasaya sürüldü. 2000 yılında malzeme, kapak, dolum hızı ve hijyene yönelik gelişmeler hızla devam ederken Tetra Rex Plus yeni şekliyle ortaya çıktı. Çatılı ambalaj, daha geniş bir kapağa yer açmak için eğimli bir üst kısma sahipti.
2015 yılında, dünyanın ilk tamamen yenilenebilir karton paketi Tetra Rex Plant-based’in piyasaya sürülmesiyle dünyada bir ilk daha gerçekleştirildi. Yalnızca karton ve şeker kamışından elde edilmiş polimerlerin bileşiminden üretilen bu paket, sürdürülebilirlik için yeni bir standart belirliyordu. Bu sürdürülebilirlik, Tetra Pak® Craft ile Tetra Rex Plant-based paketinin küresel olarak kullanılıyor olması sayesinde devam ediyor.
Peki, Tetra Rex için sırada ne var? İşlevselliği ve malzeme kullanımını dengeleme zorluğu devam ediyor, bunların birinden ödün verilmesi gerekiyor. Bir paketin artık performans veya kaliteden ödün vermeden, parçacıklı yoğurt veya süper yağsız süt gibi her biri dolum için farklı ayarlar ve parametreler gerektiren, hatta koruma için farklı malzemelere ihtiyaç duyabilen, giderek artan çeşitlilikteki ürünlere uygun olması gerekiyor.
Bu ürün çeşitliliği değişen tüketici eğilimlerini, tüketim alışkanlıklarını, talebi ve ürün gelişimini yansıtıyor. İşte bu nedenle "geleceğe hazır" terimi farklı anlamlara gelip farklı yönleri kapsayabiliyor. Yine de uyarlanabilir olmaya devam eden Tetra Rex geleceğin paketleme zorluklarını karşılamaya hazır.
QuickChange™ ile üreticiler, kolayca farklı hacimlerle çalışabilir ve hacimler arasında geçiş yapabilir, daha iyi değere sahip ürünlere veya daha küçük hacimlere olan talebi karşılayabilir. Bir diğer husus da üreticilerin halen geliştirilmekte olan yoğurt ve bitki bazlı alternatifleri paketleme ihtiyacıdır. Bu yeni ürünler farklı dolum ayarları veya farklı hacimler gerektirir (örnek olarak, protein bakımından zenginleştirilmiş süt gibi katma değerli ürünler genellikle 1000 ml’lik standart sütten daha küçük paketlerde, 500-750 ml olarak satılır).
68 yıl önce piyasaya sürüldüğünden bu yana gerçek bir öncü olan Tetra Rex esnek, güvenilir, güvenli ve yüksek kaliteli olma özellikleriyle hem üreticiler hem de tüketiciler için değerini kanıtladı. Bu özellikler temel değerler olmaya devam ediyor ve paketin modern, kullanışlı ve soğuk zincir paketleme çözümü olarak öncülüğünü sürdürürken gelişimine de rehberlik ediyor. Bu nedenle bu tasarım, gerçekten ikonikleşmiş bu paketi tanıyan ve ona güvenen bir tüketici nesli için soğuk zincir ürünlerinde Kral olmaya devam ediyor.
