Dünyayı besleme yollarını yeniden tasarlamak
İnsanlığın bağımlı olduğu gıda sistemleri, Dünya’nın gezegensel sınırlarını1 zorlamamıza yol açarak sağlık, çevre ve sosyoekonomi ile ilgili ciddi zorluklara neden oluyor.
Sürdürülebilirlik gündemimizin merkezinde yer alan gıda, yaptığımız her şeyi birbirine bağlıyor. Amacımız çok açık: Gıdayı her yerde güvenli ve erişilebilir hale getirmeyi taahhüt ediyor ve iyi olanı; yani gıdayı, insanları ve gezegeni koruyacağımıza söz veriyoruz. Gıdaların yetiştirilme, üretilme, proses edilme, paketlenme, dağıtılma ve tüketilme şeklini dönüştürmek için değer zinciri boyunca iş birliği yaparak daha güvenli, esnek ve sürdürülebilir gıda sistemleri oluşturabiliriz2.
Ülkeler, 2025 yılının başlarında güncellenmiş Ulusal Katkı Beyanlarını3 (NDC 3.0.-Nationally Determined Contributions) sunmaya hazırlanırken, Paris Anlaşmasının hedeflerine ulaşılmasına yardımcı olacak iddialı ve yatırıma uygun planları teşvik etmek üzere iklim ve gıda sistemleri topluluğuna katılıyoruz.
“Gizli orta direği” ortaya çıkarmak
Küresel gıda sistemleri, gıda emniyeti ve iklim hedefleri gibi zorluklarla karşı karşıya kaldığı bir dönüm noktasında bulunuyor. Gıda sistemleri küresel sera gazı emisyonlarının %30'undan fazlasına4 katkıda bulunmasına rağmen, iklim finansmanının yalnızca %4'ünü5 alıyor. Gıda sistemlerinin “gizli orta direği” değer zincirinin gıda üretimi, lojistik, depolama, paketleme ve taşıma gibi parçalarını kapsıyor. Gıda değer zincirlerinde ekonomik katma değerin %40'ına kadar katkıda bulunmasına rağmen bunlar genellikle göz ardı ediliyor. Bu “gizli orta direğin” üzerine eğilmekle, ham maddeler tüketilebilir gıdalara dönüştürülebilir, ekonomik istikrar sağlanabilir ve çiftçilerin sürdürülebilir uygulamalara yatırım yapması sağlanabilir.
Tüm hükümetleri, “gizli orta direk” de dahil olacak şekilde tarımsal gıda değer zincirinde destekleyici politikalar ve finansal teşvikler uygulayarak bu dönüşümlere öncelik vermeye davet ediyoruz. Gıda sistemleri politikalarının güncellenmiş Ulusal Katkı Beyanlarına3 (NDC 3.0-Nationally Determined Contributions) entegre edilmesi sürdürülebilir üretimi teşvik edebilir, gıda emniyetini iyileştirebilir ve kaynak kullanımını azaltabilir.
Gizli orta direk, dünya sahnesinde neden yeterince finanse edilmiyor?
Dünya, küresel iklim tartışmalarında çok önemli bir noktada bulunuyor. Ülkeler sera gazı emisyonlarını azaltma ve gıda güvenliğini artırma konusunda acil ihtiyaçlarla boğuşurken, gıda sistemlerinin dönüşümü en önemli öncelik haline geldi. Bakü'deki en son İklim Zirvesi'nde (COP29)vurgulandığı gibi, dünya liderleri, politika yapıcılar ve sürdürülebilirlik savunucuları sıklıkla göz ardı edilen bir kesime odaklanmış durumda: tarımsal gıda zincirlerinin gizli orta direği. Birlikte çalışarak, bu yeterince takdir edilmeyen ancak büyük önem taşıyan segmente ışık tutabilecek politikaları, teknolojiyi, finansmanı ve ortaklıkları mümkün kılmayı amaçlıyoruz.
Sürdürülebilir bir gelecek için gıda sistemlerini dönüştürmek
Paris Anlaşması'na uyum konusunda küresel eylem şu anda yetersiz kalıyor. Tarımsal gıda zincirlerinin “gizli orta direğine” odaklanmak önemli bir değişim yaratabilir.
Genellikle ihmal edilen bu faaliyetler kümesinin nasıl kontrol altına alınabileceğini, gıda emniyeti ve iklim zorluklarının nasıl çözülebileceğini öğrenin.
Referanslar
1Gezegensel sınırlar, insanlığın gelişmeye ve kalkınmaya devam edebileceği sınırları tanımlayan bir çerçevedir Rockström, Johan; Steffen, Will; Noone, Kevin; Persson, Åsa; Chapin, F. Stuart; Lambin, Eric F.; Lenton, Timothy M.; Scheffer, Marten; Folke, Carl; Schellnhuber, Hans Joachim; Nykvist, Björn (2009). “A safe operating space for humanity”. Nature. 461 (7263): 472-475.
2Sürdürülebilir gıda sistemleri, gezegeni olumsuz etkilemeden gıdanın yetiştirilmesi, üretilmesi, işlenmesi, paketlenmesi, dağıtılması ve tüketilmesi anlamına gelir. OECD'den alınmıştır. (2019). Accelerating Climate Action.
3Bu, Paris Anlaşmasını imzalayan tarafların, anlaşmanın uzun vadeli hedeflerinin gerçekleştirilmesi için merkezi öneme sahip olan ulusal katkı beyanlarını (NDC'ler) ifade eder. Daha fazla bilgi almak için bkz.: https://unfccc.int/process-and-meetings/the-paris-agreement/nationally-determined-contributions-ndcs
4Food systems are responsible for 34% of global anthropogenic GHG emissions. (2021), Crippa, M. ve ark. Kaynak: https://www.nature.com/articles/s43016-021-00225-9
5Yeni çalışma küresel tarımsal gıda sistemleri için büyük ve kritik iklim finansmanı açığını ortaya koyuyor - CPI (climatepolicyinitiative.org)