1 Aralık 2023, dünyadaki gıda sistemleri için önemli bir dönüm noktası oldu. Dubai'de düzenlenen 28. Taraflar Konferansı'nda (COP 28) tarihte ilk kez, gıda sistemlerinin iyileştirilmesini amaçlayan1 küresel bir anlaşma 159 ülke tarafından imzalandı ve kabul edildi. Tetra Pak olarak biz de dünyanın gıda yetiştirme ve üretme yöntemlerinin doğal kaynakları ve toplulukları koruma konusunda kritik öneme sahip olduğunu kabul eden bu anlaşmayı memnuniyetle karşılıyoruz.
Bu anlaşmayla birlikte taraflar, gıda ve tarım sistemlerinin etkilerini dikkate alan çözümleri ölçeklendirmeyi taahhüt ediyor. Bu girişim, önümüzdeki yıllarda küresel gıda sisteminin sürdürülebilirlik dönüşümü için yeni bir temel oluşturuyor. Bu dönüşümde iklim, doğa ve insanlar üzerindeki olumsuz etkilerin azaltılması ve savunmasız topluluklardaki yaşamların iyileştirilmesi büyük önem taşıyor.
Bu çerçevede, artan nüfusun sürdürülebilir bir şekilde beslenmesi için gıda endüstrisi genelinde iş birliği her zamankinden daha önemli hale geliyor. Tetra Pak'ta gıdaların prosesi ve paketlenmesi için entegre çözümler sunuyor; gıda tedarik zincirlerini çalışır durumda tutmak, gıda israfını en aza indirmek ve insanları ve çevreyi korurken gıdayı her yerde güvenli ve erişilebilir kılmak için müşterilerimizle birlikte çalışıyoruz.
Küresel varlığımız ve uçtan uca çözümlerimiz, bize her gün çiftçiler ve gıda üreticilerinden tedarikçilere, politika yapıcılara, tüketicilere ve diğer paydaşlara kadar değer zincirindeki herkesle iş birliği yapma fırsatları sunuyor. Şirket olarak, dünyamızın gıda sistemlerinin merkezinde yer alan bu rolün getirdiği sorumluluğun farkındayız.
Tüm değer zincirine katkıda bulunabilme ve bu zincirdeki paydaşlarla iş birliği yapabilme imkanına sahip olduğumuz için, sektörümüzde sürdürülebilirlik dönüşümüne öncülük etmek istiyoruz. Birbirine bağlı beş alanı kapsayan sürdürülebilirlik gündemimizde bütünsel bir yaklaşım benimsememizin nedeni de tam olarak budur. Gıda sistemleriyle başlayan bu beş alan içinde döngüsellik, iklim, doğa ve sosyal sürdürülebilirlik yer alıyor.
Gıda prosesi ve paketleme, gıda sistemlerinin dönüşümünde büyük önem taşıyor. Teknolojilerimiz ve çözümlerimiz yıllardır gıda israfının azaltılmasına, zorlu tedarik zinciri koşullarının olduğu uzak bölgelerde bile gıdaların erişilebilir olmasına, bozulabilir gıdaların kalitesini ve güvenliğini koruyup raf ömürlerini uzatmaya katkı sağladı, sağlamaya da devam ediyor. Tüm bunları 70 yılı aşkın süredir başarıyoruz. Ancak şunu da biliyoruz ki paydaşlarımızla birlikte çok daha fazlasını yapabiliriz. Bu nedenle 2023 yılında, bu dönüşümdeki rolümüzü detaylandıran bir Gıda Sistemleri Yaklaşımı geliştirdik. Bu yaklaşım, dört temel yoldan ve her bir yola ilişkin hedeflerden oluşuyor.
Buna paralel olarak, paketleme ve proses çözümlerimizin sürdürülebilirlik profilini büyük ölçüde iyileştirmek için çok fazla yatırım yapıyoruz. Paketlemeye yönelik araştırma ve geliştirmeye yılda yaklaşık 100 milyon Avro yatırım yaptık ve önümüzdeki yıllarda da bu yatırımları benzer şekilde sürdüreceğiz. Ayrıca, kağıt bazlı bariyer içeren ve %90 yenilenebilir içeriğe sahip aseptik bir içecek kartonu piyasaya sürdük. Bu ürün, bizi dünyanın en sürdürülebilir gıda paketini geliştirme yolculuğumuzda bir adım daha ileriye taşıyor2.
Ayrıca dünya genelinde karton ambalajların toplanmasını ve geri dönüşümünü artırmak için yılda 40 milyon Avro yatırım yapmaya devam ediyoruz. 2022 ile karşılaştırıldığında, geri dönüşüm için toplanıp gönderilen karton ambalaj miktarı 2023 yılında küresel çapta %7 artarak yaklaşık 1,3 milyon tona ulaştı.
Gıda sistemlerini karbonsuzlaştırma da bir diğer kritik önceliğimizi oluşturuyor. Buna bütünsel bir değer zinciri perspektifinden yaklaşıyoruz. Değer zincirinin ilk aşamalarında tedarikçilerle birlikte çalışmak, kendi operasyonlarımızda sera gazı (GHG) emisyonlarını azaltmak, değer zincirinin son aşamalarında müşterilerle operasyonlarının etkisi üzerinde çalışmak ve ürünlerimizin kullanım ömrünün sonunu da göz önünde bulundurmak, yaklaşımımızın temelini oluşturuyor. Kendi operasyonlarımızda (kapsam 1, kapsam 2 ve iş seyahati) 2030 yılına kadar net sıfır sera gazı emisyonu hedefimize ulaşma yolunda ilerliyoruz. 2019'dan bu yana emisyonlarımızda %47'lik bir azalma (kapsam 1, kapsam 2 ve iş seyahati)3 sağladık. Bu ilerleme, 2019'da belirlediğimiz referans noktasından itibaren 2050 yılına kadar değer zincirimizde (kapsam 1, 2 ve 3) net sıfır sera gazı emisyonuna ulaşmaya yönelik uzun vadeli hedefimizi destekliyor. 2023 yılı itibarıyla değer zincirimizin tamamında toplam mutlak sera gazı emisyonlarında 2019 yılına kıyasla %20'lik bir azalma elde ettik.
Ayrıca, doğal kaynakların yok olmasını durdurmak, yok olan doğal kaynakları yeniden tesis etmek ve dünyadaki su kullanımını güvence altına almak için ivedilikle harekete geçmemiz gerektiğinin farkındayız. Hem kendi operasyonlarımızda hem de müşterilerimizle ve tedarikçilerimizle yaptığımız çalışmalar sayesinde değer zincirimizin doğa üzerindeki etkilerini azaltmayı ve doğal alanları onarmayı hedefliyoruz. Geçen yıl, doğa üzerindeki etkimizi ve doğal kaynaklara olan bağlılığımızı anlamak için bir değerlendirme gerçekleştirdik. Bu değerlendirme sonucunda, işimizin doğa ve su üzerindeki olumsuz etkilerini azaltmak için nicel hedefler belirleyen ve net eylemler ortaya koyan yeni "Doğaya Yaklaşım" planımızı geliştirdik. 2023 yılında, bu hedefleri ve eylemleri kendi operasyonlarımızın farklı alanlarında, değer zincirimizin hem ilk aşamalarında hem de son aşamalarında uygulamaya geçirdik.
Sosyal sürdürülebilirlik hedeflerimize olan bağlılığımızı da sürdürüyoruz. Bu, BM İş Dünyası ve İnsan Hakları Rehber İlkeleri (UNGP) doğrultusunda, 2023 yılında paydaşlarımızla birlikte başlattığımız eylem planlarıyla, kendi faaliyetlerimiz ve değer zincirimiz genelinde insan haklarına saygı göstermeyi de içeriyor.
Tüm bunlara ek olarak, Okul Beslenme Programlarımız aracılığıyla, 2023 yılında 49 ülkeden 64 milyon çocuğa Tetra Pak paketlerinde süt veya diğer besleyici içecekler ulaştırdık. Bangladeş, Uganda ve Yemen dahil çeşitli ülkelerde Okul Besleme Programlarımızın kapsamını genişlettik ve Kolombiya, Hindistan ve Nepal'de üç yeni Süt Ürünleri Merkezi projesini hayata geçirdik. 2023 yılında, %99'u küçük ölçekli olan 29.300 çiftçi, Süt Ürünleri Merkezi projelerimiz aracılığıyla müşterilerimize süt tedarik etti.
Kuruluşumuz bünyesinde çeşitlilik, eşitlik ve kapsayıcılığı (DE&I) teşvik etmeye, üst düzey pozisyonlarda kadın temsilini artırmaya, kapsayıcılığı ve refahı desteklemeye yönelik olarak farkındalık yaratmaya ve adımlar atmaya, DE&I yaklaşımımızı desteklemek için çeşitli programlar başlatmaya veya mevcut programları hızlandırmaya devam ettik.
Ekiplerimizin ve paydaşlarımızın özverisi, motivasyonu ve tutkusu, tedarik zincirinin devamlılığında önemli bir rol üstlendi. Artan zorluklara rağmen sürdürülebilirlik dönüşümünü devam ettirme konusunda kararlılık gösterdiler. Şirketlerin, politika yapıcıların ve sivil toplumun, toplum olarak karşılaştığımız zorluklara sürdürülebilir çözümler bulmak ve bu çözümleri uygulamak için bir araya gelmesini gerektiren iş birliğine dayalı bir yoldayız.
Bu dönüşüm, Tetra Pak olarak amacımızın merkezinde yer almaya devam ediyor. “Gıdayı her yerde güvenli ve erişilebilir hale getirmeyi taahhüt ediyor ve iyi olanı, yani gıdayı, insanları ve gezegeni korumaya söz veriyoruz.”
Dipnotlar:
1Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO), “Sürdürülebilir Gıda Sistemleri”, 2018, gıda sistemlerini şu şekilde tanımlar: "Gıda sistemleri; tarım, ormancılık veya balıkçılıktan elde edilen gıda ürünlerinin üretimi, toplanması, işlenmesi, dağıtımı, tüketimi ve bertaraf edilmesinde yer alan tüm aktörleri ve bunların birbiriyle bağlantılı değer katan faaliyetlerini ve bu aktörlerin bir parçası olduğu daha geniş ekonomik, toplumsal ve doğal ortamları kapsar."
2"Dünyanın en sürdürülebilir gıda paketi" ifadesi, tamamıyla yenilenebilir veya geri dönüştürülmüş malzemelerden üretilip sorumlu bir şekilde tedarik edilen, bu sayede gezegenimizin iklimini, kaynaklarını ve biyolojik çeşitliliğini korumaya ve bunları yeniden tesis etmeye yardımcı olan, düşük karbonlu üretime ve dağıtıma katkıda bulunan, kullanışlı ve güvenli yapısıyla dirençli bir gıda sisteminin oluşumuna destek olan, tamamen geri dönüştürülebilir kartonlar üretmek anlamına gelir.
3Kapsam 1, sahip olunan veya kontrol edilen kaynaklardan oluşan doğrudan emisyonları kapsar. Kapsam 2, raporlama yapan şirket tarafından tüketilen satın alınmış elektrik, buhar, ısıtma ve soğutma üretiminden kaynaklanan dolaylı emisyonları kapsar. Kapsam 3 ise bir şirketin değer zincirinde meydana gelen diğer tüm dolaylı emisyonları içerir.